台灣組合

Tī樹á-kha sńg沙á ê時, A森the̍h i ê車ùi A-siâng ê沙á面頂kauh--過, A-siâng bē爽kā phah. 第1時間góa無看--tio̍h, 聽tio̍h A-siâng大聲jiáng góa chiah óa--過. 另外1 ê m̄是共學團ê gín-á mā óa來beh sńg沙á, A-siâng出手kā擋boài hō͘人加入, 對方ma-ma對A-siâng講:「Lí bē-sái出手phah--人!」Góa請i hō͘ gín-á ka-tī去互動. 對方ma-ma sûi siūⁿ-khì講:「Tú-chiah lí ê gín-á kā人phah, koh phah kah chiok大力--ê, m̄-koh lí lóng無處理!」是指責koh m̄敢相信ê口氣. Góa:「"處理"無一定現ài tī tāi-chì發生chit-ē ā, gín-á m̄是chi̍t開始tō ē-hiáu用講--ê, in需要練習, che tō是過程ā.」對方:「Góa知影有1派是lín chit款做法, góa mā知影ka-tī ài koh-khah放手, m̄-koh góa bē hō͘ góa ê gín-á hông phah, lán互相尊重無kāng款ê教養方式.」 

了後, hit ê弟弟iáu是beh óa來sńg沙á, in ma-ma kā講:「He是hit ê哥哥teh sńg--ê, i無愛hō͘人sńg, lí m̄好kā i用, lán來去邊--á sńg.」「若是有人beh kā lí phah, lí ài緊走, koh kā i講bē-sái phah--人.」 

Chit件tāi-chì, hō͘ góa思考chiâⁿ chē. 

A-siâng ē出手phah--人, lóng是i teh「顧地盤」ê表示, 若是有人óa--來, iah是the̍h i ê mi̍h-kiāⁿ, i chhiâng-chāi ē大聲jiáng iah是出手sak--人e--人phah--人, i借án-ne ê動作beh kā對方趕走嚇驚走. 

Gín-á chit款反應行為, 是生物本能, bē-tàng講是暴力. 

Goán對A-siâng chit款行為, 無特別阻擋, m̄-koh ē kā i講:「Lí ē-sái用講--ê, lí若無講對方ē m̄知影lí ê意思.」Chhím頭á i確實ē先用講--ê, m̄-koh互相lóng是gín-á, 互相lóng iáu teh o̍h teh練習, 用講--ê chhiâng-chāi無效果, 用講--ê無效i tō出手--a. Che是正常ê反應kap過程, goán keng chiâⁿ大ê空間hō͘ i ta̍uh-ta̍uh-á練習, 知影用講--ê無順利, 有tang時á mā ē建議其他方法hō͘ i thang「顧地盤」. 

Beh án-chóaⁿ引導gín-á, goán mā teh學習. 

Góa想tio̍h頂禮拜kap共學團ê gín-á chò-hóe chia̍h飯ê時, gín-á講--ê:『共學團的大人不打不罵, 可是小孩會打會罵.』 

「理性溝通」m̄是天生--ê, 是人kap人chò-hóe了後chhiâu-chhek出--來-ê, 人有無kāng款ê個性kap家庭背景, 有chiok chē款ê情緒kap狀況, 人beh án-chóaⁿ tī團體--nih生存, 社會beh án-chóaⁿ運作維持, 需要ta̍k-ê chhiâu出共識kap規則. Gín-á ê「自我」發展--出-來了後, beh án-chóaⁿ kap其他人有好ê互動, 無kâng ê自我beh án-chóaⁿ協調, 需要時間kap機會學習kap練習, 大人ê責任, tō是kā空間keng--出-來, hō͘ gín-á ē-tit-thang照ka-tī ê步調去o̍h去練. 

Pêⁿ-pêⁿ是「phah」, 一般人對ka-tī ê gín-á phah--人phēng hông phah koh-khah無法度接受, tī共學團oan-na有chit ê情形. 是án-chóaⁿ ē án-ne? 

出手phah--人tō是m̄-tio̍h? Goán一直beh挑戰chit ê「原則」, mā挑戰ka-tī. Ka-tī ê gín-á hông phah ê時, goán kám ē tī心內暗中怪罪對方無kā gín-á教hō͘好? Ka-tī ê gín-á phah--人ê時, goán kám ē驚別人指責goán無teh教gín-á? 外界ê批評指教確實是做父母--ê chiok大ê壓力, ka-tī beh án-chóaⁿ消化ùi別人hia來ê壓力, 確實需要chiok強心臟來「tìⁿ-chhiⁿ」koh「白目」. 

Kiám-chhái有chi̍t-kóa ma-ma ē講:「Ka-tī ê gín-á本底lóng chiok乖, m̄-koh參加共學了後, soah開始ē phah--人.」其實m̄是gín-á「o̍h pháiⁿ」, 是éng-kòe大人無允准gín-á發生衝突, 禁止gín-á有無符合大人期待ê行為, m̄-koh tī共學團, tú-tú提供án-ne ê空間kap機會hō͘ gín-á去發展自我kap各種能力. 

共學團ê寶貴tō tī chia, 提供chiok大ê空間hō͘大人gín-á chò-hóe來練習án-chóaⁿ做1 ê「人」, m̄是服從權威, 照大人規定行ê「無自由人」, 是獨立思考, 親身經驗性命ê「自由人」. 

其實chiâⁿ感謝chit ê ma-ma, hō͘ góa有機會認真思考gín-á phah--人ê tāi-chì, i ê態度iáu算好, hō͘ góa有1 ê好ê練習開始, 練習beh án-chóaⁿ kap無kāng款教養觀念ê人溝通. 

Chit ê ma-ma是kap gín-á講台語--ê, chhím發現ê時, 本底想beh去kap i se̍k-sāi, iáu-bōe去tō發生che tāi-chì, 事後本底mā àn-sǹg koh chhōe i káng, m̄-koh chi̍t tiû-tû, chhiàng-suh tō走--去-a, chiâⁿ phah-sńg.

──《TGB通訊》第171期(2013/12)