Liang......liang......(電話聲)

 

Ôe~~~

 

Liân--á, góa pâ-á, ah lí tangbeh tńg--?

 

「考soah tō tńg---a.

 

Lín siáⁿ-mihchūn?

 

「正月底--lah, góan ê『行事曆』頂頭是寫15~19, 有聽人teh反應án-ne後禮拜過年--a, siuⁿ, hoah beh提早, chit-má koh teh chhiâu--leh .

 

若考soah tio̍h-àitńg--neh, m̄-thang koh oat tùi別位去chhit-thô, liam-mi tō過年--a, êá mā ài ka--a, lín lóng àitńgtàu-saⁿ-kāng, 若無, ē.

 

Góa--lah, 等考試ê時間確定, góa chiah koh khà電話kā lí.

 

電話掛--leh, la-jí-o͘h--, góakha.

 

便若到beh放假ê個月前, a-pa tō ē tiāⁿ chhui電話來問góa toh 1beh tńg. Chìngoa lóng是厝--nih siōngá 1 ê tńg---ê, tōkhah早考soah, góa猶原àn學校ê Schedule--ê, soahtńgchiah tńg--, án-ne ē-sái koh thàn-tio̍h 2~3ê時間留花蓮.

 

選擇來花蓮讀冊是當初時thiau-kangê決定. Hitchūn大學聯考tú soah, --nih tō開始問góa志願behtoh, góa無反應, in tōleh, 先填南部ê學校, koh來中部, siōngmàisiuⁿ hn̄g. 交志願卡ê3點鐘, góa bih tī房間內底, ùi siōng hn̄g--ê---, 屏東師院是siōngá 1.

 

Tu......tu......(電話聲)

 

Mâ-á, góa4 tńg--hahⁿ.

 

Ah lín無提早考--o͘?

 

「無ā, m̄-koh góan5 ê課無beh, 交報告niâ, 3考到e-po͘, góa koh àikha-báng, án-ne góa坐拜4 chái8:25 êtńg---o͘.

 

Hit-pang m̄pôaⁿho͘hⁿ?

 

Mh......到屏東góa chiah13:35Sin-chng-á ê公車.

 

「好ā, góa chiahSin-chng-á--lí.

 

Mh......kā an pâ-á--1--o͘.

 

Chit-chōa góa是第1 ê tńg到厝--ê, A-bîn (--á 1歲外ê gín-á) tio̍h góakoh chheⁿ-hūn chheⁿ-hūn--a, kiàn-pái góan chit 3 ê出外讀冊--ê (, 叔伯小妹hāmhàn小弟) tńg去厝--nih, i lóng ài koh重認1 pái, 離開厝ê時間siuⁿ--a, i kiám-chhái koh kā góan--. Chit-chōa tńg--, 10分鐘後 i tō認出góa--a, khahlóng mā ài khai beh 1--leh, chhiâng-chāi--nih ê人有teh訓練ê, soah, 暗時嫂--á下班tńg--來隨表演hō͘ góa.

 

Atī toh?

 

Liân ()......A-bîn笑笑比góa.

 

Ah另外1 ê a--leh?

 

Pê () ......

 

原來chit-má iiáⁿ講有1 ê a花蓮, 1 ê tī台北; koh1 ê a台中, m̄-koh chit部份iáu-bōe訓練--leh.

 

chit-ê A-bîn, góa開始期待tńg去厝ê日子--a.

 

Iáu-bōe出外讀冊chìn, 若免去學校, góan chiah-ê gín-álóng mā hông hiàm-hiàm去園--nih tàusit. Chit-tè 3分地是aùi ahia--tio̍h-ê, énglóng是播田, 一直到a-pa hām a母結婚, 南投ê achiaha-pa換種láuá, hit tang-chūn南投ahām i hiah-ê朋友lóng是種láuá--ê, 收成chhamsiàu lóng bē-bái, án-ne, 田變做園, a-pa開始tòe a公種láuá. Ēgóa koh讀國校á ê, 1 kái做風颱, ê láuá--ê, --ê, 南投achham i hiah-ê朋友, koh專工piàⁿ來屏東tàu-saⁿ-kāng, --ê phô͘ thiāu-á, --ê khiú鐵線, --ê整理láuá......ta̍k-êêng chhih-chhah.

 

Hit-chūn láuásiàu不止á, góan若放學tńg--, tō tàuláuá, 秤重, 分大花, 小花 (têng-á), lóng àiêng gah日頭落山, tó͘ iau gah ki-ki, chiahthang hioh-khùn, chitmā beh 7--a.

 

--á, láuásiàu一直lak, góa國中ê, --nih bē--chit, tō piàⁿ-piàⁿ---. Koh, chit-tè 3分地種過chiâⁿ chē mi̍h-kiāⁿ, 播田, tiām hoan-be̍h-á, 種高麗菜, chhàuá (au 肥用--ê).

 

góa讀高中, 台灣tng teh時行『金桔檸檬』, a-pa tō決定來種看māi, hitchūn 1欉桔á chai-á ài 55 kho͘, góan lóng總買360, 1冬了後大欉--a, á mā1半粒á, beh thang ka, tio̍h-ài冬半到2ê時間, án-neá chiah ē大粒.

 

Tú thang ka ê, m̄beh載去tohhông, lō͘尾厝邊朋友tàu sio, chhōe-tio̍h 1tī Kiú-jû (九如) teh收檸檬kapá--ê. 1 tàu, góa kap小弟載--, 頭家秤重chìn, soah kā頂面khah細粒--ê lóng khioh-khioh---tàn tīkha, góa thàn i無注意koh kā khioh--tńg-. Tī--nih, góa kap小弟討論chit-chân tāi-chì, lóng chiâⁿ bē, kā a-pa tâu, i mā無法tō͘, kan-taⁿ吞忍---.

 

--á, a-pa kap 1 ê朋友in 6叔講--過了後, tō換載過 i hia--a, 6叔公in tau是種蓮霧--ê, māteh收檸檬, chhìá, hoeá, 苦瓜, kiô-á, bíná, chit-má koh1項桔á. Hām láukāng, chiah-ê mi̍h-kiāⁿ裝箱好勢, 暗頭á有貨車ē載去台北, 台北êchiah kohhia割貨, ùi產地, 集貨點, 大盤, 中盤, 到小盤, 工場, 路邊擔á, siàu一直thiap---, 生產工顛倒khah輸駛車工.

 

1 pái種桔á khah欠經驗, m̄beh án-chóaⁿ, kiám-chhái a-pa做人iáu bē hông, koh ài kapthi̍h, 便若載桔á去收, lóng māgah m̄thang tńg來食暗tǹg, 農友互相分享經驗, ta̍uh-ta̍uh-á hō͘ a-pa chhōe-tio̍h phiat.

 

台灣作sit--ê m̄-tāⁿ是看天食飯, koh àihiah-ê豬狗政客êchiâⁿ, siàu起起落落, ta̍k-ê lóng hō͘ in bú gah beh gōng--. Tī góan種桔á ê4, á êsiàu tō開始直直lak--a, hit-chūn 1chhun差不多4~5 kho͘, 檸檬koh愈慘, chiah 1~2 kho͘, 連肥料錢都thàn bē tńg--, kuithànglóng chit-lōsiàu, góa koh tī花蓮teh讀冊--a, mākhathang bóng ka, hit-chūn kinbē-bái, ta̍k-ê tō koh準備beh piàⁿ起來換種kin.

 

A-pa mā去農會chù-bûn kinchai-á, 訂金2000 kho͘ mā--a, --á, 是因為6叔公ê分析, a-pa chiah---. 結果換種kin--ê, 等到有thang收成ê, siàu tō開始lak--a, hi-lè-lè.

 

sitê ǹg望永遠jiok bē tio̍hsiàu起落ê速度, kui世人一直走chit-ê惡夢, kap土地ê情感piàⁿ bē過現實ê考驗, tō án-ne, ùi 30年代hông chàm落塗kha, taⁿ koh peh bē--.

 

átī kuithànglóng--ê屏東, kuilóng有桔á thang ka, --人是大出ê時期, siàu tō khah bái, 1ùi 3 kho͘8~9 kho͘ lóng, 1工落--, ka500 kho͘ tō thang偷笑--a; kôaⁿ--人因為桔á量無hiah chē, kohbeh ka kui-phabeh拜拜--ê, tō khah好價, 差不多有13~15 kho͘, hit-chūn teh ka速度khah, chiâⁿ mā khah, ka-tīê人做koh ài chhiàⁿ cha-bó͘人工tàu, 1lóng ka beh 3000~4000 , ē-sái講靠桔á食半冬.

 

1--ê lóngiáⁿ, sitkuichìm tī--nih, siáⁿ êngkapchiâⁿ thang出外chhit-thô. Góan a-pa koh teh jiok aêchūn, bat講結婚了後beh chhōa i去墾丁sńg, taⁿchōa mā iáu-bōe--, 自細hàn tī農村大hàn ê góa mā kāng, taⁿ, 屏東ê地理位置, 有幾ê鄉鎮mā iáu sa lóng, m̄-chiah tú到花蓮ê, góa tō ná像飛出籠áêá, sì-kè chhit-thô, 享受自由ê空氣, ká-ná花蓮chiahgóasāi ê故鄉.

 

góa讀高中chìn, --nih kohkāng-thiāu--ê tòa chò-hóe, a-má, a, a-ḿ, a-pa, akaphàn--á (sèng--á), hàn chím--á (sèng--á), kap góan 9 ê gín-á, 16 êtòa tī 2sioêá, chò-hóe生活, chò-hóe phah-piàⁿ, atī a-pa 8過身---a, 3分地hō͘ in 3兄弟á.

Chhiâng-chāi有人ē giau3分地beh án-chóaⁿ chhī ē16 ê? m̄-tioh, tī台灣若beh靠作田園食穿, tō iau---a. Ahāmhàn--á對作sit無趣味, 1 ê teh開麵店á, 1 ê teh縛鐵á, chit-tè 3分地tō chhun a-pa teh chiú, a-pa另外koh1thâu, tī Kiú-khek-tông (九曲堂) ê紙廠修理機械. Éng-chūn學校開學了lóng ēlán填學生資料, 其中ê 「家長職業」góa kiàn-pái lóng m̄iáⁿ beh填「農」iah 是「工」, a-pa, i ná免考慮--leh tōgóa填「農」, hitchūn iáu sacháng, --是大hàn tō thang了解, a-pa來講, 紙廠hitthâu路是thàn錢度日子êniâ, --nih hitsit, bóng kan-taⁿ 3分大, 收成koh kap紙廠ê月給--, m̄-koh soaha-pa hōaⁿê, tī chia, góansitê, mā有收成ê笑聲, koh khahgóanchit-tè土地ê感情chhamtì.

 

──TGB通訊》49(2003/10)


arrow
arrow
    全站熱搜

    台灣組合 發表在 痞客邦 留言(0) 人氣()